Di tích lịch sử Chiến thắng An Lão và khu di tích vụ thảm sát Giếng đồn.
Trên địa bàn xã An Tân có 4 Di tích lịch sử được công nhận, trong đó Di tích lịch sử Chiến thắng An Lão và khu di tích vụ thảm sát Giếng đồn.
Ghi nhận tầm vóc và ý nghĩa lịch sử của sự kiện này, ngày 18.4.2013, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ra quyết định xếp hạng di tích lịch sử: Địa điểm Chiến thắng An Lão là Di tích cấp quốc gia; Di tích lịch sử vụ thảm sát Giếng Đồn, được Chủ tịch UBND tỉnh công nhận di tích lịch sử cấp tỉnh ngày 25/12/2013.
Đến với nơi đây chúng ta có thể được ôn lại truyền thống cách mạng hào hùng của quân và dân An Lão, cũng như chứng kiến tội ác mang rợ của Mỹ, ngụy trong chiến tranh Việt Nam.
Đến với hình ảnh Giếng đồn, trong kháng chiến chống Mỹ, xã Ân Hòa/huyện Hoài Ân (nay là xã An Tân và An Hòa/huyện An Lão) có vị trí địa lý rất quan trọng, là cửa ngõ của huyện An Lão, nơi tiếp nhận, trung chuyển lương thực, thực phẩm, vũ khí và lực lượng cho mặt trận Bắc Bình Định và khu vực Miền Trung. Nhận thấy được tầm quan trọng đó, Mỹ - Ngụy đã lập nên 01 đồn lính tại trung tâm xã, ngay vị trí của Trường THCS An Tân/Thôn Tân An/xã An Tân ngày nay. Vào thời điểm đó, trong đồn có 1 cái giếng lạng, bỏ hoang không sử dụng, được nhân dân địa phương gọi là Giếng Đồn.
Giếng Đồn - nơi cách đây 69 năm, là 01 trong những chứng tích ghi lại vụ tàn sát đẫm máu của chiến dịch “tố cộng, diệt cộng” của Mỹ - Diệm, tại đây vào tháng 8/1955 bọn tay sai khát máu của chế độ Ngô Đình Diệm đã thực hiện một tội ác man rợ, hèn hạ. Chúng bí mật thủ tiêu 21 chiến sĩ cách mạng trung kiên và đồng bào yêu nước ở khắp nơi trên địa bàn rồi mang xác ném xuống giếng lạng để phi tang.
Hình ảnh khu di tích Giếng Đồn khắc chứa sự tàn khốc của chiến dịch “tố cộng, diệt cộng” của Mỹ - Diệm và là địa chỉ đỏ để thực hiện giáo dục thế hệ trẻ.
Hình ảnh đồi Núi một - điểm cao 193, cách đây 60 năm tại khu vực Núi một, Trung đoàn 2, Tiểu đoàn 409 đặc công Quân khu V, 1 đại đội và 2 trung đội bộ đội địa phương của tỉnh, 6 trung đội bộ đội địa phương các huyện An Lão, Hoài Ân, Hoài Nhơn, gồm 1.769 quân. Ngoài ra còn có hàng trăm du kích An Lão và các huyện lân cận đã làm nên chiến thắng lịch sử An Lão.
Chiều ngày 6/12/1964, công tác chuẩn bị cho chiến dịch đã cơ bản hoàn thành, quân ta đã hình thành thế trận bao vây huyện lỵ và áp sát cứ điểm, đợi lệnh tấn công. Khoảng 1 giờ 5 phút ngày 7/12/1964, chiến dịch An Lão bắt đầu, Tiểu đoàn đặc công 409 nổ súng tấn công cứ điểm núi Một mở đầu chiến dịch. Bằng hai mũi giáp công, chỉ sau 15 phút, quân ta đã làm chủ Núi Một, toàn bộ quân địch ở đây bị tiêu diệt và bị bắt. Sau tiếng súng tấn công cứ điểm Núi Một, quân ta đồng loạt tấn công và các cứ điểm khác. Bị đánh bất ngờ quân địch không kịp trở tay, chỉ sau khoảng 1 giờ, lực lượng địch ở ba chốt điểm, 8 “ấp chiến lược” đều bị đánh tan. Quân ta nhanh chóng hình thành thế bao vây quận lỵ An Lão, truy bắt tề điệp, bố trí lực lượng sẵn sàng đánh quân tiếp viện.
Thắng lợi ở An Lão đã giáng cho quân địch những đòn nặng nề, gây cho chúng tổn thất lớn về người và của. Quân dân ta đã loại khỏi vòng chiến đấu khoảng 700 địch, làm tan rã 12 trung đội dân vệ, 1 trung đội biệt kích, 1 trung đội pháo cối, truy bắt 125 tề điệp, bắn rơi 1 máy bay, bắn cháy và phá hỏng 5 xe M113, thu 320 súng các loại, 400 thùng đạn và nhiều quân trang, quân dụng… Chiến thắng này làm đứt gãy hệ thống phòng ngự của địch trên các chi khu ở Bình Định, phá vỡ khu vực phòng thủ ở tuyến giáp ranh phía Bắc tỉnh, đẩy chính quyền Sài Gòn rơi vào tình trạng hoang mang, lo lắng. Chiến thắng An Lão là mốc son chói lọi trong lịch sử đấu tranh của Đảng bộ và Nhân dân An Lão. Bằng sức mạnh chiến đấu quật cường, quân và dân ta đã đập tan bộ máy thống trị của Mỹ và chính quyền Sài Gòn ở An Lão, phá dứt điểm 8 “ấp chiến lược”, giải phóng hoàn toàn huyện với 11.000 dân. Từ đây, Đảng bộ và Nhân dân An Lão bước sang một giai đoạn lịch sử mới, giai đoạn xây dựng và bảo vệ vùng giải phóng, đập tan các cuộc phản công chiến lược của địch, hỗ trợ mọi mặt đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn. An Lão trở thành hậu cứ quan trọng của cuộc kháng chiến.
Ngày đăng: 18/09/2024 - 16:25